آیین نامه استاندارد ۲۸۰۰ ساختمان
آیین نامه استاندارد ۲۸۰۰ ساختمان
اگر اخیراً به دنبال ساخت بنای مسکونی خود بوده باشید، یقیناً طی پروسه تایید نقشه از شما خواسته اند تا حتماً آن را مطابق با استانداردهای آیین نامه ۲۸۰۰ ساختمان طراحی و بازبینی نمایید. در واقع این آیین نامه را می توان به عنوان یکی از مهمترین آیین نامه های ساختمان سازی در داخل کشور دانست. به گونه‌ای که پیروی از آن در دهه های گذشته باعث شده تا ساختمان های کشور در برابر زلزله مقاوم باشند. این فاکتور همان عاملی بوده که سبب شده تا دولت و البته ارگان‌های مربوطه، تاکید بسیار زیادی بر روی آن داشته باشند. مازاد بر این، قوانین آن هم به صورت ۵ سال یک بار مورد بازبینی و تجدید نظر قرار می گیرد. با این اوصاف تعداد زیادی از افراد، اطلاعات دقیقی پیرامون آن ندارند. همین مورد هم سبب می‌شود تا در پروسه دریافت مجوز و یا نقشه برداری خود، دچار اشتباهات گوناگونی شوند. ما در این مقاله، مرور واضحی بر روی آن خواهیم داشت تا شما هم دلیل اهمیت این آیین نامه را بهتر درک نمایید.
تاریخچه آیین نامه استاندارد ۲۸۰۰ ساختمان
آیین نامه ۲۸۰۰ ایران بر خلاف بسیاری از آیین نامه ها و قوانین حکومتی، تاریخچه دور و درازی دارد. در واقع منشاء این آیین نامه به سال ۱۳۴۱ باز می گردد. در آن دوره زلزله بزرگ بویین زهرا کشور را در اندوه بزرگی فرو برد. به گونه ای که حدود ۱۲ هزار نفر از هموطنان در آن جان باختند. دلیل اصلی این حجم از تلفات، نا ایمن بودن ساختمان ها در آن دوره زمانی بود. به گونه‌ای که اغلب ساختمان ها، استانداردهای جهانی برای مقابله با زلزله را رعایت نمی‌کردند. همین فاکتور هم موجب شد تا در طی زلزله ۷.۲ ریشتری بویین زهرا، خسارات و تلفات بسیار زیادی ایجاد شود. در همان سال بود که یک رونوشت از این آیین نامه ایجاد و پیوست قوانین ساختمان سازی کشور شد. البته باید عنوان کنیم که این رونوشت بسیار محدود و سطحی بود. به گونه ای که تنها چند بند کوتاه داشت. اما بعد از انقلاب و در سال های ۱۳۶۶ و ۱۳۶۷، دولت وقت عزم جدی را برای پیاده سازی این آیین نامه اعمال نمود. به گونه ای که آن را در چارچوب یک قانون تصویب و به وزارت راه و شهرسازی ابلاغ نمود. این وزارتخانه، پیروی از آن را برای دریافت مجوز ساختمان های مربوطه الزامی نمود. مازاد بر این وزارت یاد شده، بررسی و تجدید نظر در رابطه با آن را هم برعهده واحد تحقیقات ساختمان سازی خود قرار داد. این واحد هر ۵ سال یکبار اصول و قواعد مربوطه را بازبینی کرده و در صورت لزوم آن ها را با استانداردهای جهانی همسو می کند. لازم به ذکر است که این آیین نامه در طی ۴۰ سال گذشته تغییرات بسیار زیادی را به خود دیده است. به گونه ای که قوانین و استانداردهای آن به طور پیوسته افزایش یافته و خود را با سطح جهانی هماهنگ کرده اند. اگرچه این سخت گیری ها در پروسه ساخت، تا حدودی موجب اذیت شدن مالکان می‌شود، اما تماماً به نفع آن ها خواهد بود چرا آن ها را ملزم به ساخت بناهایی مقاوم در برابر زلزله می کند. نتایج این سخت‌گیری‌ها را می‌توان به وضوح در طی چند دهه گذشته مشاهده نمود. به گونه ای که در طی این سال ها، مقاومت ساختمان ها در برابر زلزله و بلایای طبیعی به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
آیین نامه استاندارد 2800 ساختمان: استفاده از مصالح سبک و مقاوم
ماهیت استاندارد ۲۸۰۰ ساختمان
نخستین و البته مهمترین سوالی که برای افراد ایجاد می شود، ماهیت اصلی آیین نامه ۲۸۰۰ ساختمان می باشد. این آیین نامه و ضوابط آن کاملا لازم الاجرا بوده و برای دریافت مجوز هرگونه ساخت و ساز در کشور الزامی هستند. با این اوصاف اغلب افراد حین دریافت این مجوزها به خوبی ماهیت این آیین نامه را نمی دانند. همین موضوع هم سبب می‌شود تا دچار سردرگمی های گوناگونی شوند. اگر بخواهیم ماهیت کلی این آیین نامه را به شیوه ای ساده برای شما عزیزان شرح دهیم، باید عنوان کنیم که تمام بندها و قوانین آیین نامه ۲۸۰۰ ساختمان ایران پیرامون استاندارد سازی بناها در برابر زلزله می باشد. در واقع هدف از این آیین نامه، مقاوم کردن بناها در برابر زلزله است. بر همین مبنا هم بندها و قوانین گوناگونی در آن ذکر شده که سازندگان را ملزم به پیروی می کند. از جمله این بندها می‌توان به اصول پی ریزی، اصول گودبرداری، نوع و تعداد ستون های به کار رفته، نوع مصالح ساختمانی به کار رفته و موارد دیگر اشاره نمود. برای مثال در این آیین نامه عنوان شده که تمام ساختمان های سه طبقه یا سازه هایی با ارتفاع بیش از 11 متر، باید اسکلتی فلزی یا از جنس بتن آرمه داشته باشند. یا دربند دیگری از این آیین نامه عنوان شده که کلیه سازه ها نیازمند پی ریزی به همراه گودبرداری اصولی هستند. این فاکتور باعث می‌شود تا مقاومت بنا در برابر زلزله یا لرزه های گوناگون افزایش پیدا کند.
البته باید این موضوع را عنوان کنیم که بندها و قوانین موجود در این آیین نامه متناسب با ویرایش های آن عوض می شود. در حال حاضر حدود ۴ ویرایش از استاندارد ۲۸۰۰ ساختمان ایران منتشر شده که در هر کدام از آن ها اصول ویژه ای برای مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله بیان شده است. لازم به ذکر است که در نسخه جدید، این آیین نامه بر روی قاب بندی ساختمان و استفاده از مصالح ویژه مثل مصالح ضد زلزله ویژه تمرکز پیدا کرده است. به گونه‌ای که این آیین نامه اغلب سازندگان را ملزم می‌کند تا از مصالح مقاوم و البته قاب بندی های مناسب استفاده نمایند.
منظور از قاب بندی، سیستم های سازه ای است که توسط اتصالات ساده به دیوار ساختمان متصل شده و آن را در برابر نیروهای جانبی مقاوم می کند. مازاد بر این، منظور از مصالح مقاوم هم آن دسته از محصولاتی است که می تواند به شیوه ای مناسب بار مرده ساختمان را کاهش داده و مقاومت آن در برابر زلزله را افزایش دهند. به عبارت ساده‌تر در این آیین نامه اولویت انتخاب بر روی مصالح وزن کم مانند بلوک سبک قرار داده شده است. بلوک سفید مانند بلوک سیپورکس و بلوک هبلکس و بلوک هایی که با فرایند اتوکلاو ساخته شدند که از نوع بلوک aac هستند، بهترین بلوک برای ساختمان سازی هستند.
حذف نامنظمی های سازه توسط آیین نامه ۲۸۰۰ ساختمان
یکی از رایج ترین و البته مهمترین مشکلاتی که سازه های داخل کشور را تهدید می کند، نامنظمی های موجود در آن ها می باشد. در واقع باید به عنوان کنیم که اغلب سازهای موجود در کشور از مشکل نامنظمی رنج می‌برند. این نامنظمی عموما به ۵ دسته زیر تقسیم می شود.
- نامنظمی هندسی
- نامنظمی پیچشی
- نامنظمی در دیافراگم
- نامنظمی خارج از صفحه
- نامنظمی سیستم های غیر موازی
هر یک از این نامنظمی ها به نحوی باعث کاهش مقاومت ساختمان می شوند. به گونه ای که وجود یک یا چند مورد از آن ها در داخل سازه می تواند سلامت آن را تهدید نمایند. به طوری که با کوچک ترین لرزه ها کل ساختمان فرو ریخته و در نتیجه جان ساکنان آن تهدید می شود. وجود این نامنظمی ها تا قبل از دهه چهل در داخل کشور بسیار مرسوم بود. به گونه‌ای که توجه زیادی به جزئیات هندسی در پروسه ساخت نمیشد. اما آیین نامه ۲۸۰۰ ساختمان عزم خود را برای حذف آنها به کار گرفت. به گونه‌ای که ساختمان های دارای نامنظمی قادر به دریافت مجوز نبودند. این فاکتور در نهایت سبب شد که میزان آن ها در ساختمان های جدید به مراتب کاهش پیدا کند. این فاکتور هم به نوبه خود تاثیر زیادی در کاهش خسارت های مالی و جانی در زلزله های اخیر داشته است.
انتخاب مصالح مناسب بر پایه آیین نامه استاندارد ۲۸۰۰ ساختمان
همانگونه که اشاره کردیم، یکی از مهمترین موضوعاتی که آیین نامه ۲۸۰۰ ساختمان بر روی آن تاکید دارد، نوع مصالح به کار رفته در داخل ساختمان می باشد. در واقع این آیین‌نامه، استفاده از مصالح سبک را در اولویت خود قرار داده است. با این اوصاف اغلب مصالحی که به صورت سنتی در بناهای ایرانی به کار می روند، چندان سبک نیستند. اگرچه برخی از آن ها می توانند مطابق استاندارد مربوطه باشند، اما در نهایت بار مرده ساختمان را به طرز چشمگیری افزایش می دهند.
پیشنهاد سیپورکس خواندن مقاله: بار مرده و زنده ساختمان
یکی از جدیدترین مصالحی که طی چند سال گذشته بر پایه این آیین نامه توسعه یافته، بلوک های سبک اتوکلاو شده می باشد. در واقع این دسته از مصالح وزن بسیار کمی دارند. به گونه ای که بر روی آب معلق می مانند. دلیل این موضوع را می‌توان ساختار متخلخل آن ها دانست. جالب است بدانید که ۸۰ درصد از حجم این بلوک ها را هوا تشکیل می دهد. همین فاکتور هم به نوبه خود موجب شده تا وزن نهایی و چگالی آن ها به طرز چشمگیری کاهش پیدا کند. با این اوصاف فرانید خرید نسبتاً دشوار می باشد؛ چرا که بسیاری از مدل های موجود در بازار فرایند اتوکلاو را طی نکرده اند. همین فاکتور هم باعث شده تا تفاوت چندانی با بلوک های سنتی نداشته باشند.
ما در شرکت سازه سبک آرسام، بهترین مدل های بلوک سبک اتوکلاو شده نظیر بلوک هبلکس و بلوک سیپورکس را خدمت شما عزیزان ارائه کرده ایم. لذا اگر شما هم به دنبال این محصولات بی نظیر هستید، می توانید هم اکنون با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
منبع: siporex.ir